Dewey verslaat Truman

Wanneer een Romeinse generaal als overwinnaar terugkeerde van een campagne, kreeg hij een triomftocht doorheen de straten van Rome om bejubeld te worden door de uitzinnige massa. Volgens Tertullianus stond achter de triomfator een slaaf die een lauwerenkrans boven zijn hoofd hield, maar die hem ook voortdurend 'Respice post te! Hominem te memento!' ('Kijk achter je! Vergeet niet dat je slechts een mens bent!') in het oor fluisterde. De eer en roem van de held hadden misschien een hoogtepunt bereikt, maar de volgende dag kon het net zo goed gedaan zijn. De Romeinen waren wijs genoeg om die boodschap erin te prenten na een overwinning.

Vandaag krijgt een aanvoerder echter al triomftochten vóór de overwinning. Peilingen wekken voorbarig de indruk van een jubelende massa op. De virtuele overwinnaar moet de verwachtingen torsen zoals destijds Marcellus, de neef en gedoodverfde opvolger van keizer Augustus, die de torenhoge verwachtingen niet kon waarmaken omdat hij al het leven liet voor hij aan zijn opdracht kon beginnen. Of zoals Thomas Dewey, de uitdager van Harry S. Truman bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1948.

Truman was president geworden na het overlijden van de immens populaire Roosevelt. Daardoor had hij in de ogen van het publiek slechts een beperkte legitimatie, terwijl hij bovendien werd geconfronteerd met immense problemen als de reconversie van een oorlogs- naar een vredeseconomie, het Marshallplan, de Koude Oorlog, de Berlijnse crisis en het ontstaan van Israël. Tot overmaat van ramp kreeg Truman af te rekenen met afscheuringen, een pijnlijke voorverkiezing en een derde presidentskandidaat die het Democratische electoraat verdeelde. Week na week zag Truman zijn populariteit dieper kelderen in de peilingen.

De Republikeinen waren overtuigd dat het presidentschap hen niet kon ontlopen, zolang ze zelf maar geen fouten maakten. Daarom kreeg hun kandidaat Dewey het strategische advies om vooral geen risico's te nemen, niets controversieels te zeggen en zo min mogelijk over inhoud te spreken. Deweys campagne blonk uit door platitudes en gebruikte een tautologie als slogan: 'The future lies ahead of you.' Truman vocht met de moed der wanhoop, maar zelfs zijn eigen campagneteam en vrouw geloofden dat hij het pleit zou verliezen.

Op de verkiezingsavond organiseerde Dewey een groot bal in New York, druk bijgewoond door de pers en alle socialites van naam en faam. Truman trok zich terug in zijn thuisstaat Missouri, door geen enkele reporter gevolgd. Toen de eerste overwinningsresultaten van Truman binnenliepen, voorspelde de radiopresentator dat Dewey dit later op de avond zonder problemen zou inhalen. Truman besloot daarop te gaan slapen. Hij werd wakker om middernacht en zette de radio opnieuw aan. Op dat moment had hij al een forse voorsprong, maar 'Truman couldn't possibly win', volgens de presentator, een zin die Truman voor de rest van zijn leven als geuzenmotto hanteerde. Truman viel terug in slaap, maar werd om vier uur 's ochtends gewekt door zijn secretaris met de mededeling dat ze onmiddellijk naar Kansas City, de dichtstbijzijnde grote stad, moesten vertrekken: Dewey kon Truman mathematisch niet meer inhalen.

In Kansas City viel Trumans oog op een krantenjongen die op een straathoek luidkeels de kop van The Chicago Daily Tribune declameerde: 'Dewey defeats Truman'. De meeste kranten en magazines gingen ervan uit dat Dewey het met de vingers in de neus zou halen, en wilden zichzelf tijd besparen. Life Magazine had de cover en het hoofdartikel voor de presidentseditie van Dewey al twee weken klaar, en de krantenartikels over de samenstelling van het kabinet-Dewey waren al gezet en gelayout.

Het beeld van een stralende Truman die triomfantelijk The Chicago Daily Tribune omhoog houdt, is een van de meest iconische foto's uit de Amerikaanse politiek, en staat symbool voor de relativiteit van peilingen. Truman won de verkiezingen met 49 procent tegen 45 procent. De laatste peiling had Truman op 36 procent gezet, Dewey op bijna 60 procent. Voor de peilers was de verkiezing van Truman een harde noot om te kraken. Dit had tot gevolg dat 'de onbesliste kiezer' zijn intrede deed in de peilingen. Tot die tijd filterde men onbesliste kiezers uit de peilingen, men ging er gewoon van uit dat die niet zouden gaan stemmen. Truman wist hen echter te overtuigen door als een gek campagne te voeren over zijn verwezenlijkingen. In plaats van te wauwelen dat de toekomst in de toekomst lag, had Dewey er beter aan gedaan om de waarschuwing van Vergilius te lezen: 'Tu Marcellus eris.' ('Jij wordt een Marcellus.')