Waarom beleggers geen paria's zijn

Zelf kan ik me niet tot de actieve beleggers rekenen. Dat is bewust zo, gezien dat met een functie als parlementslid nogal moeilijk ligt. Niettemin was ik vandaag aanwezig op de Happening van de Vlaamse Federatie van Beleggers en Beleggingsclubs. Omdat het een uitgelezen kans is om CEO's en managers vol passie te horen spreken over hun bedrijf tegen mensen die in hen hun vertrouwen stellen. Maar ook, en vooral, omdat ik geloof in particulier aandeelhouderschap en de kansen die dit biedt voor de lokale verankering van onze ondernemingen, en voor werknemersparticipatie. Kansen die helaas gehypothekeerd worden door deze Franstalige belastingregering die nauwelijks het onderscheid kent tussen aandeelhouders en speculanten.

Voor mezelf ligt het een beetje moeilijk om me te engageren in aandelen. Als ik een rekening open bij een bank, mag ik immers het PPP-formulier invullen: het formulier voor Politiek Prominente Personen. Grote bankverrichtingen en beursverrichtingen van PPP'ers doen bij beurswaakhond FSMA een knipperlicht afgaan, kwestie van handel met voorkennis of sturing van beslissingen in functie van eigen belangen te vermijden. Geheel terecht natuurlijk, al worden sommige zaken naar mijn mening toch nog iets te snel met de mantel der liefde bedekt. Dat schept een aantal belemmeringen. Zo zal ik bijvoorbeeld geen noemenswaardig aantal aandelen Telenet kopen. Niet omdat ik niet geloof in dit Euronext-goudhaantje of de bedrijfsvisie, in tegendeel, maar om nog maar te vermijden dat de indruk zou kunnen ontstaan van belangenvermenging. Ik ben immers lid van de Kamercommissie Infrastructuur waar beslist wordt over regels voor de telecomoperatoren. Uiteraard ben ik professioneel genoeg om de belangen van een bedrijf (waar ik in dat geval een heel kleine aandeelhouder van zou zijn) niet te laten opwegen tegen het algemeen belang en zou dit niets veranderen aan mijn algemene visie in een aantal telecomdossiers. Laat staan dat ik als klein radertje in het grote systeem ook maar enig effect zou hebben op het kleine spaarpotje dat ik er zou in investeren. De regulator is gelukkig redelijk onafhankelijk. Maar vooral: ik zou niet willen dat die perceptie nog maar gecreëerd wordt, dat er zulke zaken over mij geschreven zouden worden. Perceptie kan immers meer doorwegen dan feiten, of het vertrouwen helemaal ondermijnen.

Toch is het een waar genoegen om aanwezig te zijn op een evenement als de VFB Happening. Uit interesse voor economie en onze bedrijven, nog altijd de motoren van onze welvaart. Om CEO's en managers vol passie te horen spreken over hun bedrijf en de waarde ervan voor maatschappij en aandeelhouder. Om beschouwingen te horen van mensen die dagdagelijks onze economie, de wereldeconomie, bepaalde sectoren of bedrijven op de voet volgen. Om de individuele aandeelhouder en diens beslommeringen te horen, en de impact van de belastingmaatregelen van deze regering bij die mensen (veelal goede huisvaders en -moeders die hun spaarcentjes tegen de inflatie willen beschermen) beter te begrijpen.

Maar ook, en vooral, omdat ik geloof dat particulier aandeelhouderschap voor de maatschappij een goede zaak is en een aantal kansen biedt die te weinig onder de aandacht komen.

Ik denk bijvoorbeeld aan de verankering van onze bedrijven. Aandeelhouders beslissen mee over de visie en leiding van een bedrijf. Een goede relatie en vertrouwensband tussen management en aandeelhouders is uitermate belangrijk. Een significante positie van Vlaamse particuliere aandeelhouders, hoe verspreid ook over tal van kleine participaties in gezinnen, versterkt de band tussen bedrijf en onze maatschappij. Het kan een rem zijn op delokalisaties en zorgen voor het behoud van Vlaamse bedrijven in Vlaamse handen.

Maar waar nog een grote, tot nu toe veelal gemiste kans ligt, is in de werknemersparticipatie. In tegenstelling tot het beeld dat sommigen willen ophangen van de N-VA, ben ik voorstander van sterke vakbonden. Sterke vakbonden die opkomen voor hun kernpubliek, de werknemers, en hier ook verantwoordelijkheid voor opnemen. Ik denk aan de voorbeelden in Duitsland en Scandinavië, waar vakbonden dikwijls in de Raad van Bestuur zetelen en zo ook meer oog hebben voor (de leefbaarheid van) het bedrijf op langere termijn. Een gezond bedrijf met goede toekomstperspectieven is ook in het belang van de werknemers. Ze hebben er dikwijls aandelen in het bedrijf en vervullen dan ook veel meer hun taak voor de werknemers dan onze vakbonden, die veel meer de belangen verdedigen van zij die niet (meer) willen werken, wiens belangrijkste band met hun leden het uitbetalen van de werkloosheidsvergoedingen is, die geen verantwoordelijkheid opnemen tegenover derden door het weigeren van de rechtspersoonlijkheid,... Particulier aandeelhouderschap door werknemers kan deze situatie verbeteren. Vele werknemers die individueel een marginale maar samen een significante participatie aanhouden, hun gewicht samen in de schaal leggen en hun belangen gezamenlijk laten verdedigen, al dan niet door een vakbond, kunnen een grotere invloed uitoefenen op het beleid. En omgekeerd zijn ze meer betrokken bij de toekomst van het bedrijf, die hen op twee vlakken raakt: als werknemer en als aandeelhouder. Je werkt niet alleen voor je loon, maar ook voor het bedrijf, dat een deel van jezelf is, en ook effectief voor een (heel klein) deel van jou is. Een grotere vereenzelviging van werknemer en bedrijf, met betere onderlinge relaties, een beter onderling begrip, en een betere kans op sociale vrede tot gevolg. Alleen al om die reden zouden zelfs overheidsbedrijven een deel van hun aandelen dienen open te stellen voor het personeel: dit leidt tot een betere drive naar goede resultaten, waar men dan ook zelf mee de vruchten van plukt.

Kortom, een bijzonder interessant event vandaag, en heel wat kansen die particulier aandeelhouderschap de maatschappij kan bieden. Kansen die we ten volle dienen te grijpen, en niet zoals de huidige regering Di Rupo vergooien door aandeelhouders als paria's te aanzien en een stabiele relatie op lange termijn te ondermijnen met bijkomende heffingen.